Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp rèn luyện kỹ năng đọc hiểu cho học sinh trong dạy học Tiếng Anh lớp 11 theo định hướng đề thi THPT Quốc Gia

 BÁO CÁO KẾT QUẢ 
 NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1. Lời giới thiệu
Tiếng Anh là ngôn ngữ thông dụng toàn cầu và cũng là môn học đã và đang 
được đi đầu trong việc đổi mới tại các trường trung học phổ thông. Bộ GD-ĐT 
đã xây dựng phương án nhằm nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ trên cả 
nước. Có thể nói Tiếng Anh nói riêng và ngoại ngữ nói chung đang là tiêu điểm 
được quan tâm và phát triển mạnh mẽ. Đổi mới và nâng cao chất lượng học 
ngoại ngữ cần nhiều giải pháp đồng bộ mà trước hết phải đổi mới phương pháp 
dạy và học. Tinh thần đổi mới này đã được phản ánh trong nghị quyết Trung 
Ương 2 khóa VIII, được thể chế trong Luật giáo dục (12/1998). Điều 24.2 Luật 
giáo dục đã ghi “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, 
tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh. Phù hợp với đặc điểm của từng lớp, 
môn học. Bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức 
vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho 
học sinh”.
 Tiếng Anh là rất cần thiết với cuộc sống và công việc hàng ngày 
của bao nhiêu người, tuy nhiên cách học và tiếp cận nó như thế nào một cách 
hiệu quả thì không phải ai cũng chọn được một phương pháp hiệu quả cho riêng 
mình. Để đi sâu vào cách học tiếng Anh như thế nào cho hiểu quả là một vấn đề 
khá rộng và khó nói chi tiết cụ thể được vì mỗi đối tượng học tiếng Anh với 
mục đích riêng của từng giai đoạn thì lại phải có phương pháp cho từng đối 
tượng đó. Ví dụ, với đối tượng học tiếng Anh với mục đích giao tiếp phục vụ 
cho công việc thì ta cần chú trọng vào phát triển kỹ năng thực hành như nghe và 
nói, còn với đối tượng học tiếng Anh với mục đích thi cử thì người dạy lại phải 
tập trung nhiều hơn dạy kỹ năng làm bài kết hợp nhiều kỹ năng mang tính hàn 
lâm hơn như đọc, viết và bổ sung ngữ pháp. Là một giáo viên trong môi trường 
giáo dục với đối tượng là học sinh THPT và cụ thể hơn là đối tượng học sinh ôn 
thi đại học để chuẩn bị bước vào cuộc thi đầy cam go và khốc liệt ở ViệtNam 
thì có thể nói trách nhiệm và vai trò của người thầy lại càng quan trọng. Người 
 1 - Họ và tên: Lê Thị Thúy Hằng
 - Địa chỉ: Trường THPT Nguyễn Thái Học
 - Số điện thoại: 0977547879 
 - Email: lehangnth81@gmail.com
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
 SKKN ngoài việc áp dụng trong dạy và học bộ môn Tiếng Anh có thể sử 
dụng trong dạy và học các bộ môn ngoại ngữ khác: Tiếng Nhật, Tiếng Pháp, 
Tiếng Hàn Quốc,
6. Ngày sáng kiến được áp dụng
 Tháng 9 năm 2019 đến đầu tháng 2 năm 2020.
7. Mô tả bản chất của sáng kiến:
7.1 Nội dung của sáng kiến
PHẦN I: CÁC GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU VÀ MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 
BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG ĐỌC HIỂU TRONG DẠY HỌC 
TIẾNG ANH LỚP 11 THEO ĐỊNH HƯỚNG ĐỀ THI THPT QUỐC GIA
I. CÁC GIẢ THIẾT NGHIÊN CỨU
 Kỹ năng đọc hiểu là một trong bốn kỹ năng hết sức quan trọng trong quá 
trình dạy và học tiếng Anh: nghe, nói, đọc, viết. Trong chương trình tiếng Anh, 
một bài đọc thường có rất nhiều từ và cấu trúc mới mà học sinh chưa được tiếp 
cận hoặc đã quên. Vì vậy, việc phát triển kỹ năng đọc hiểu cho HS là một nhiệm 
vụ thiết yếu để cho các em có khả năng không chỉ đọc, hiểu những bài trong 
chương trình mà còn có thể tự đọc ở nhà để mở mang vốn kiến thức.
Thành thạo kỹ năng đọc hiểu còn giúp cho việc phát triển tư duy, sáng tạo, tính 
độc lập tự chủ của các em, phục vụ cho quá trình học tiếng Anh nói chung, với 
mục đích biến tiếng Anh thành ngôn ngữ của chính bản thân mình trong giao 
tiếp, sử dụng nó như một chiếc chìa khoá vàng mở ra kho tàng tri thức quí báu 
vô tận của nhân loại. 
 Kĩ năng đọc hiểu là một trong những kĩ năng quan trọng trong việc học bất 
kỳ một ngoại ngữ nào. Nếu người học sử dụng thành thạo, lưu loát kĩ năng này 
sẽ làm cho họ rất hứng thú và tự tin trong học tập trước mắt và sau này. Giúp họ 
 3 yêu cầu học sinh trả lời ép buộc, gượng gạo và như vậy chất lượng học tập của 
các em sẽ không bao giờ cao. 
 Sau khi chương trình Tiếng Anh được biên soạn lại, kỹ năng đọc được rèn 
luyện riêng rẽ, đổi mới phương pháp trong dạy học càng cao, càng bắt buộc phải 
thực hiện theo. Nhiều đề tài mới lạ được đề cập đến, số lượng từ vựng cũng 
nhiều lên. Học sinh cảm thấy quá tải, phương pháp cũ không còn phù hợp. 
Chính vì vậy trong việc này giáo viên đóng vai trò chủ đạo. Dạy như thế nào để 
vừa đáp ứng được yêu cầu thực tế, vừa nâng cao chất lượng học tập của các em. 
PHẦN II: CÁC BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG ĐỌC HIỂU 
TRONG DẠY HỌC TIẾNG ANH LỚP 11 THEO ĐỊNH HƯỚNG ĐỀ THI 
THPT QUỐC GIA
 I. MỤC TIÊU VỀ KIẾN THỨC VÀ KĨ NĂNG 
1. Mục tiêu về kiến thức
 Sau bài học, học sinh cần: 
 - Nâng cao vốn từ vựng.
 - Cơ bản nắm được các kĩ thuật tìm câu trả lời cho các dạng câu hỏi đưa ra 
trong bài tập đọc hiểu.
 - Cơ bản biết cách làm bài tập đọc hiểu.
2. Mục tiêu về kĩ năng
 - Rèn luyện các kỹ năng đọc như “scanning” và “skimming”.
 - Rèn luyện các kĩ thuật tìm câu trả lời cho các dạng câu hỏi đọc hiểu từ 
dễ đến khó và phù hợp với từng dối tượng học sinh (học sinh thi tốt nghiệp và 
học sinh thi đại học). 
II. KIẾN THỨC CƠ BẢN
1. Định nghĩa về đọc hiểu
 Theo wikipedia, đọc hiểu được định nghĩa như là mức độ về sự hiểu biết 
của một văn bản hay một thông tin. Sự hiểu biết được xuất phát từ sự kết hợp 
giữa ngôn ngữ được viết trong bài và cách chúng kích hoạt kiến thức bên ngoài 
văn bản. 
 5 Scanning: là dùng mắt đọc lướt nhanh để tìm một từ hay một ý chính xác trong 
bài. Kỹ năng này được sử dụng khi họ biết chắc thông tin mà họ cần tìm là gì. 
Đối với đối tượng học sinh thì nên dùng kỹ năng này khi đã đọc yêu cầu của câu 
hỏi.
 Các bước scanning:
 - Đọc tiêu đề của bài
 - Nhìn từ đầu trang cho đến cuối trang để tìm ra những từ hoặc cụm từ đặc 
 biệt mà đang cần.
 - Nên chú ý đặc biệt đến các định nghĩa, công thức, sơ đồ, biểu đồ.
3. Các dạng câu hỏi cơ bản trong bài tập đọc hiểu
 Câu hỏi 1: Tìm ý chính của bài đọc ( main idea)
 Câu hỏi 2: Xác định mục đích của bài ( Purpose)
 Câu hỏi 3: Nhận diện cách tổ chức ý tưởng hoặc bố cục chung hoặc thái 
 độ (general organization or attitude)
 Câu hỏi 4: Suy luận, tìm hàm ý ( Inference)
 Câu hỏi 5: Xác đinh thông tin được nêu trong bài ( Stated detail)
 Câu hỏi 6: Xác định thông tin không được nêu trong bài (Unstated details)
 Câu hỏi 7: Tìm từ đồng nghĩa trái nghĩa ( Vocabulary)
 Câu hỏi 8: Tìm từ hoặc cụm từ được nói đến hoặc được quy chiếu đến ( 
Reference)
 Câu 9: Xác định thông tin này được đề cập ở đâu trong bài (Where 
questions)
4. Các bước làm cụ thể trong bài đọc hiểu
 Trong 9 câu hỏi này câu hỏi 1,2 và 3 là nhóm câu hỏi tổng quát nên để 
làm sau, các câu hỏi còn lại là nhóm câu hỏi thông tin cụ thể nên có thể xem xét 
làm trước tùy vào mức độ khó dễ của từng câu. Các câu hỏi này được chia ra các 
dạng sau đây.
DẠNG 1: MAIN IDEA QUESTIONS ( câu hỏi 1, 2 và 3)
Câu hỏi 1 và 2: Tìm ý chính của bài đọc (main idea) và xác định mục đích 
của bài ( purpose)
 7 - Đọc lướt nhanh toàn bài để kiểm tra xem đã tìm 
 đúng nội dung chính
 - Loại các phương án chắc chắn sai,thông thường 
 main idea ( too general), ( too specific) or ( not 
 mentioned)
 - Chọn phương án đúng nhất trong các phương án còn 
 lại
Example: 
The passage
Basketball was invented in 1891 by a physical education instructor in 
Springfield, Massachusetts, by the name of James Naismith. Because of terrible 
weather in winter, his physical education students were indoors rather than 
outdoors. They really did not like the idea of boring, repetitive exercises and 
preferred the excitement and challenge of a game. Naismith figured out a team 
sport that could be played indoors on a gymnasium floor, that involved a lot of 
running, that kept all team members involved, and that did not allow the tackling 
and physical contact of American style football.
The question
What is the topic of this passage?
A. The life of James Naismith
B. The history of sports
C. Physical education and exercise
D. The origin of basketball
Câu đầu tiên của đoạn văn đề cập đến “ basketball was invented” ( Môn bóng rổ 
ra đời) , vậy ý chính của đoạn văn có thể có liên quan đến môn bóng rổ. Chúng 
ta tiếp tục đọc qua các dòng còn lại, và thấy rất nhiều từ liên quan đến thể thao 
ví dụ “ game, physical contact, running”. 
Để có thể chắc chắn về câu trả lời của mình, chúng ta không thể không điểm qua 
các phương án trả lời.
 9 Definition – example (định nghĩa – ví dụ) Define, mean, indicate, 
 show
 Comparison and contrast ( so sánh) On the one hand, on the 
 other hand
 More, less, least, most
 Problem – solution ( vấn đề và giải pháp) Cause, result in, deal with, 
 solution, 
Example: 
 Since the world became industrialized, the number of animal species that 
have either become extinct or have neared extinction has increased. Bengal 
tigers, for instance, which once roamed the jungles in vast numbers, now 
number only about 2,300. By the year 2025, it is estimated that they will become 
extinct.
 What is alarming about the case of the Bengal tiger is that this extinction 
will have been caused almost entirely by poachers who, according to some 
sources, are not always interested in material gain but in personal gratification. 
This is an example of the callousness that is contributing to the problem of 
extinction. Animals such as the Bengal tiger, as well as other endangered 
species, are valuable parts of the world’s ecosystem. International laws 
protecting these animals must be enacted to ensure their survival – and the 
survival of our planet.
 Countries around the world have begun to deal with the problem in 
various ways. Some countries, in an effort to circumvent the problem, have 
allocated large amounts of land to animals reserves.They then charge admission 
prices to help defray the costs of maintaining the parks, and they often must also 
depend on world organizations for support. This money enables them to invest 
in equipment and patrols to protect the animals. Another response to the increase 
in animal extinction is an international boycott of products made from 
endangered species. This has had some effect, but by itself it will not prevent 
animals from being hunted and killed.
 11 cho nên sau mỗi bài đọc hiểu giáo viên nên nhặt ra một số từ ngữ hay gặp trong 
dạng này để giúp các em chú ý và bổ sung từ mới.
DẠNG 2: IMPLIED DETAIL QUESTIONS ( câu hỏi 4)
Câu hỏi 4 : Suy luận, tìm hàm ý ( Inference) 
Dạng câu hỏi này thường yêu cầu học sinh rút ra kết luận hoặc suy diễn về các 
chi tiết được nêu trong đoạn văn. Dạng câu hỏi này thường bao gồm các từ “ 
implied (hàm ý), inferred (suy ra), hoặc probably ( có thể ) là những dấu hiệu 
cho bạn nhận ra những câu hỏi dạng này. Với câu hỏi này thì đáp án không trực 
tiếp được đưa ra trong bài mà học sinh cần phải dựa vào những thông tin đã có 
sẵn trong bài để suy diễn và đưa ra kết luận.
Implied detail questions
Các câu hỏi thường gặp It is implied in the passage that ..
 It can be inferred from the passage that..
 It is most likely that.
 What probably happened.?
Câu trả lời Câu trả lời cho câu hỏi này thường dựa vào ý hiểu của 
 mình đối với bài, tuy nhiên học sinh có thể tìm theo 
 trình tự của bài đọc. 
Cách làm - Tìm từ chính ( key words), then chốt của mỗi câu 
 hỏi.
 - Đọc lướt (skimming) đọc lướt xem từ then chốt, ý 
 then chốt nằm ở chỗ nào trong đoạn văn (thường theo 
 thứ tự trong bài).
 - Đọc kỹ các câu văn chứa các từ, ý then chốt.
 - Tìm câu trả lời phù hợp theo đoạn văn.
 - Dùng phương pháp loại trừ loại phương án sai nhất, 
 rồi chọn phương án đúng nhất trong các phương án 
 còn lại.
Example
The passage
 13