Sáng kiến kinh nghiệm Giúp học sinh phát triển khả năng tự học môn Tiếng Anh

 SỞ GD& ĐT TỈNH NINH THUẬN 
 TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ QUÝ ĐÔN
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
TÊN ĐỀ TÀI
 GIÚP HỌC SINH PHÁT TRIỂN 
 KHẢ NĂNG TỰ HỌC MÔN 
 TIẾNG ANH
 Người viết: NGUYỄN NHẬT BÍCH LÊ
 Năm Học: 2009-2010 được tầm quan trọng của quá trình học tập. Vì vậy, cần có sự giúp đỡ tích cực từ 
phía giáo viên. Các em phải được hướng dẫn rõ ràng, có hệ thống cách thức tự học 
để các em có được phương pháp học phù hợp đối với bộ môn, giúp các em thấy 
được kết quả học tập là do quá trình học tập quyết định, và giúp các em có khả 
năng tự kiểm tra đánh giá việc học của mình.
II. QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN
 • Phạm vi đề tài: Hướng dẫn học sinh tự học môn tiếng Anh.
 • Đối tượng tham gia: 30 em học sinh lớp 11 chuyên Anh.
 • Mục đích và tác dụng:
 Giúp các em hiểu được cách học môn tiếng Anh.
 Giúp các em phát triển khả năng tự học môn tiếng Anh. 
 Giúp các em tiến bộ trong học tập đối với bộ môn này.
1. CUNG CẤP TÀI LIỆU NGAY TỪ ĐẦU NĂM HỌC
Dựa trên cơ sở chương trình theo sách giáo khoa, chương trình chuyên đề do Bộ 
giáo dục yêu cầu , chương trình tự chọn do giáo viên tự chọn lọc, tôi đã giới thiệu 
một số sách cho học sinh của tôi tìm mua ( hoặc photocopy ) để tự học, tự tìm hiểu 
thêm ở nhà
 • English Grammar In Use ( Raymond Murphy )
 • Practical English Usage ( Michael Swan )
 • Giải thích ngữ pháp tiếng Anh ( Mai Lan Hương & Hà Thanh Uyên )
 • Luyện kỹ năng viết tiếng Anh trung học phổ thông ( Nguyễn Bảo 
 Trang )
 • Collection of reading passages
 • Tài liệu bồi dưỡng tiếng Anh 11 ( Nguyễn Phú Thọ )
Các tài liệu này cung cấp kiến thức bổ sung, củng cố và nâng cao những kiến thức 
đã được học ở trên lớp, kích thích các em tự nghiên cứu sâu hơn, làm bài tập thêm 
để củng cố các phần kiến thức đã được học trên lớp. Có những phần các em không 
thể học hết trên lớp các em phải tự tiếp tục hoàn thiện ở nhà .Có những phần các 
em chưa nắm bắt kịp ở trên lớp, hoặc trong quá trình làm bài tập các em gặp khó 
khăn , các em có thể tự tra cứu.Có những phần giáo viên chỉ giới thiệu trên lớp, các 
em phải tự học ở nhà. hiểu bao gồm lý thuyết và bài tập. Sách còn cung cấp 10 bài Practice test, giúp học 
sinh ôn tập và kiểm tra, đánh giá lại các kiến thức ngôn ngữ đã học
Việc cung cấp tài liệu ngay từ đầu năm học rất quan trọng, giúp các em hiểu rõ 
mục tiêu các em cần phải đạt được trong chương trình học của mình. Tạo điều kiện 
thuận lợi cho các em được làm quen với tài liệu ngay từ đầu, có thời gian để học 
tâp và tìm hiểu các tài liệu, các em sẽ chủ động phân bố thời gian, không có sự 
dồn ép, áp lực. Điều này giúp kích thích sự tự giác trong học tập thông qua việc 
phải tìm hiểu các tài liệu đó.
2. HƯỚNG DẪN CÁCH HỌC VÀ KIỂM TRA
Kiến thức trong sách giáo khoa là phần khởi xướng cho các em học chuyên sâu 
trong các tài liệu nêu trên. Các em được hướng dẫn phần trọng tâm của bài, các em 
sẽ tiếp tục đọc phần mở rộng và làm bài tập ở nhà. Tôi quy định quỹ thời gian cụ 
thể để đôn đốc các em hoàn tất phần bài tự học.
Sau đây là một vài ví dụ cụ thể về cách thức tôi đã hướng dẫn các em tự học trong 
các tài liệu mà tôi cung cấp ngay từ đầu năm học.
Grammar:
Khi các em học kiến thức về Modal perfect trong sách giáo khoa, tôi hướng dẫn 
các em đọc hiểu lý thuyết về Modal perfect trong cuốn English Grammar In Use, 
và các em được yêu cầu làm bài tập ở nhà trong cuốn này và cuốn Practical 
English Usage. Sau thời gian là 1 tuần tôi sẽ kiểm tra các em và giải đáp những 
thắc mắc chung của cả lớp.
Reading:
Trong tài liệu có 50 bài đọc, tôi dạy trên lớp 15 bài, phần tự học của các em là 35 
bài. Tôi hướng dẫn cho các em cách làm bài Reading có hiệu quả. Chẳng hạn như 
không hoảng sợ khi gặp từ mới, không cần phải hiểu hết tất cả các từ trong bài mà 
vẫn có thể làm bài được, biết cách suy luận nghĩa của từ trong tình huống, hoặc từ 
cấu trúc của câu, vừa đọc vừa trả lời câu hỏi, chứ không đọc hết bài rồi mới bắt đầu 
trả lời câu hỏi. Sau khi làm bài xong thì mới đọc kỹ lại để hiểu tường tận cả bài và 
học từ vựng và cấu trúc. Thời gian cho các em tự học là 18 tuần, sang học kỳ II
mới kiểm tra các em, tôi chọn ra 4 bài ngẫu nhiên để kiểm tra. ( Tôi có đính kèm 4
bài kiểm tra đọc hiểu ở phần phụ lục).
Writing: Các em đã đọc, đã nghe bình luận nhiều trên báo, đài rằng tiếng Anh là ngôn ngữ 
phổ biến nhất trên thế giới, là ngôn ngữ giao tiếp chung của mọi người đến từ 
nhiều đất nước khác nhau. Nó là yêu cầu hàng đầu khi tuyển việc làm và khi bạn 
có vốn tiếng Anh vững vàng thì bạn đã có thành công một nửa để có được việc 
làm. Tuy nhiên những lời bình luận chưa tác động các em một cách thuyết phục, 
các em vẫn có thái độ chờ lên đến Đại học rồi tính tiếp. Vì vậy, phải làm sao cho 
các em hiểu được mục tiêu cuối cùng của việc học tiếng Anh là phải sử dụng được 
ngôn ngữ này để giao tiếp.
Tôi khuyến khích các em xem truyền hình cáp vì các em sẽ học được tiếng Anh 
thực tế trong cuộc sống và các em sẽ tự nhận thấy được mình phải trau dồi thêm từ 
vựng và ngữ pháp để hiểu được thông tin nhanh chóng; điều này kích thích việc tự 
học đối với môn tiếng Anh rất cao. Kênh truyền hình mà các em thích nhất và hay 
chia sẻ với nhau trong lớp là kênh NHK World. Đây là kênh truyền hình của Nhật, 
nhưng phát thanh viên nói tiếng Anh khá hay và nói chậm hơn kênh BBC, và có 
kèm theo phụ đề bằng tiếng Anh, giúp các em nắm bắt thông tin dễ dàng. Đặc biệt, 
các em rất thích xem các phim hoạt hình trên kênh Disney Channel, hoặc các phim 
trên Star Movies, Star World, HBO.
Tính thực tế của môn học còn tác động đến các em rõ nét trong các tiết học 
Listening & Speaking. Khả năng sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp được thực hành 
nhiều nhất là trong các tiết này. Giáo trình cho kỹ năng Listening mà tôi chọn cho 
các em học trên lớp là Tactics for Listening ( Jack C. Richard). Đây là giáo trình 
cung cấp cho các em tiếng Anh giao tiếp với các chủ đề rất thực tế như công việc, 
nhà ở, kinh doanh, nấu ăn, truyền hình, tình bạn, các kỳ nghỉ, tin tức, quan điểm, 
những người nổi tiếng, thức ăn và dinh dưỡng, những tình huống khó xử. Cả lớp 
nghe, hiểu và đáp trả bằng tiếng Anh hoặc nửa Việt nửa Anh rất tự nhiên, rất thú 
vị. Các em lặp lại những câu trong bài hoặc sử dụng từ của mình để trả lời các câu 
hỏi. Các em bắt chước nhanh cách nói của ngưới bản xứ, và nắm bắt được từ vựng 
rất nhanh trong các tiết Listening.
Trong các tiết Speaking cho các em trình bày trước lớp, các bạn lắng nghe và đặt 
câu hỏi, các em luôn học hỏi được cách giao tiếp bằng tiếng Anh của bạn cũng như 
là tự xem xét lại bản thân để tự giác khắc phục những thiếu sót về kiến thức. Sau 
đây là những lời tự nhận xét đánh giá về bản thân của các em:
 • Em Nguyễn thị Thanh Hường:“ Em cảm thấy rất vui và thú vị khi trình bày 
 trước lớp và bị mọi người “cấu xé”. Trong quá trình nghe các bạn nói, em 
 cũng rút ra được vài điều hay ho như một số từ mới và những điều trong 
 cuộc sống mà em chưa từng trải nghiệm. Em rút ra một số kinh nghiệm cho • Cách học ngữ pháp
 • Cách học phát âm
( Tôi đính kèm các bài viết của các em ở phần phụ lục)
Các bài viết đã thể hiện sự phản ánh tích cực về quá trình tự học của các em. Tthảo 
luận trước lớp về kinh nghiệm học tập giúp các em hiểu rõ cách học đối với môn 
tiếng Anh. Từ đó, các em có được phương pháp học của riêng mình.
5. Ý KIẾN CỦA HỌC SINH VỀ QUÁ TRÌNH ĐƯỢC HƯỚNG DẪN TỰ
HỌC
Sau 33 tuần hướng dẫn các em tự học, tôi có yêu cầu các em nhận xét về quá trình 
này. Đây là một số ý kiến chung của các em về quá trình được hướng dẫn tự học:
 • Việc tự học giúp các em nhớ kiến thức lâu hơn, biết tự khắc phục những 
 phần còn thiếu sót, tăng khả năng làm việc độc lập, chủ động trong học tập, 
 chủ động về thời gian, suy nghĩ lôgic hơn, và có được sự tự tin trong học 
 tập.
 • Các tài liệu hỗ trợ rất nhiều trong việc củng cố và bổ sung kiến thức, giúp 
 các em cảm thấy vững vàng hơn trong suốt quá trình học.
 • Việc cung cấp tài liệu ngay từ đầu năm giúp các em chủ động được thời 
 gian, không có sự dồn ép. Các em định hướng được mục tiêu và sớm lên kế 
 hoạch để đạt được mục tiêu đề ra
 • Việc được kiểm tra nhiều lần trên lớp làm các em cảm thấy hơi bị áp lực, 
 nhưng giúp các em quen với việc làm bài và giảm bớt lo lắng khi đến kỳ 
 kiểm tra. Việc được kiểm tra nhiều lần giúp các em có thói quen ôn lại kiến 
 thức đã học và có được nhiều kinh nghiệm cho các bài kiểm tra quan trọng.
 • Tự giác trong học tập có tác động tích cực đến kết quả học tập Các em có khả năng tự phản ánh tích cực về quá trình học tập của mình thông qua 
các bài viết về kinh nghiệm rèn luyện các kiến thức về ngôn ngữ và kỹ năng ngôn 
ngữ. Các em có được phương pháp học tập riêng, hiệu quả, phù hợp với yêu cầu 
của môn học.
Giáo viên phải tích cực tìm tài liệu hỗ trợ cho chương trình học ngay từ đầu năm. 
Việc cung cấp tài liệu sớm giúp rất nhiều cho việc củng cố và bổ sung kiến thức, 
giúp các em tự tin hơn trong suốt quá trình học của mình.
Tự học không có nghĩa là cho các em tài liệu và để các em tự tìm hiểu.Giáo viên 
phải bám sát hướng dẫn cụ thể, theo dõi tiến trình tự học, phân đoạn kiến thức cụ 
thể làm cho các em nhanh chóng hoàn tất từng phần, các em sẽ không có cảm giác 
ngán ngẫm. Nếu gặp phải phần khó, kiểm tra thấy chưa đạt, sẽ cho kiểm tra lại 
nhưng cung cấp dạng bài tập khác, tránh cảm giác nhàm chán.
Trong môi trường học tập, sự cảm nhận, niềm tin, và sự hiểu biết của học sinh là 
những yếu tố quan trọng quyết định tiến trình học tập và kết quả cuối cùng.
IV. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ:
 • Giáo viên đóng một vai trò hết sức quan trọng trong việc phát triển khả 
 năng tự học của học sinh. Phát huy tính tự giác trong học tập của học sinh 
 cần có sự định hướng, kiểm tra từ phía giáo viên. Giáo viên cần tích cực 
 trong việc định hướng cho học sinh ngay từ đầu năm học.
 • Mục đích của việc dạy ngôn ngữ là không những giúp cho người học đạt 
 được kiến thức về ngôn ngữ và kỹ năng ngôn ngữ nhất định mà còn giúp cho 
 người học trở thành người học độc lập. Ngạn ngữ Anh có câu : “ Give a man 
 a fish, you feed him for a day. Teach him how to fish, you feed him for a 
 life time.”
 • Kết quả của việc học là tự học, tự biết cách tìm tòi, tìm hiểu kiến thức một 
 cách độc lập. Khi các em có khả năng tự học đối với môn tiếng Anh thì chắc 
 chắn các em sẽ có cách học tốt hơn cho các môn học khác, các em cũng sẽ 
 biết cách chuẩn bị tốt hơn cho việc học lên cao sau này.
 • Việc tự học của các em có sự hướng dẫn và kiểm tra từ giáo viên giúp các 
 em tích cực hơn đối với môn học, rèn luyện cho các em tính cách "dựa vào PHỤ LỤC
Phần phụ lục gồm một số bài kiểm tra các em đã thực hiện trên lớp và một số bài 
viết các em được yêu cầu làm ở nhà
 1. 4 bài kiểm tra đọc hiểu
 2. 1 bài kiểm tra tổng quát
 3. 7 bài viết luận của học sinh
 4. 6 bài viết của học sinh về phương pháp học môn Tiếng Anh