Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm trong việc bồi dưỡng học sinh lớp 11 trung học phổ thông luyện thi IOE

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NAM ĐỊNH
 TRƯỜNG THPT GIAO THUỶ
 BÁO CÁO SÁNG KIẾN
Một số kinh nghiệm trong việc bồi dưỡng học sinh lớp 11
 trung học phổ thông luyện thi IOE
 Tác giả: Nguyễn Thị Cúc
 Trình độ chuyên môn: Cử nhân tiếng Anh
 Chức vụ: Giáo viên
 Nơi công tác: Trường THPT Giao Thủy
 Nam Định, ngày 15 tháng 5 năm 2015
 1 I. Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến.
 Trong các trường THPT ở nông thôn, môn tiếng Anh là môn tuy được nhiều 
học sinh say mê thích thú nhưng do điều kiện cơ sở vật chất và các yếu tố khác mà kết 
quả của tất cả các cuộc thi chưa đáp ứng được nguyện vọng của các bậc phụ huynh, 
của học sinh cũng như của các thầy cô giáo. Cuộc thi tiếng Anh qua mạng (IOE) là 
một sân chơi đầy bổ ích cho học sinh học tiếng Anh và đã tạo được động lực sôi 
nổi trong đội ngũ học sinh. Mặc dù vậy năm học trước kết quả tham dự các vòng 
thi của trường THPT Giao Thủy chưa đạt được kết quả khả quan bởi học sinh 
tham gia còn gặp nhiều khó khăn từ việc sử dụng máy tính, sử dụng mạng 
Internet, và các kiến thức cần thiết cho các em vượt qua các vòng thi. Với lòng 
nhiệt tình trong công tác, và đặc biết là với mong muốn thúc đẩy phong trào thi IOE 
của trường, tôi mạnh dạn chọn đề tài: Một số kinh nghiệm trong việc bồi dưỡng học 
sinh lớp 11 trung học phổ thông luyện thi IOE.
II. Mô tả giải pháp:
1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến:
 Năm học trước trường tôi cũng tổ chức thi vòng sơ loại để tuyển chọn học sinh 
xuất sắc tham dự kỳ thi IOE cấp tỉnh. Sau đó chúng tôi chọn 4 em có số điểm cao nhất 
bồi dưỡng để đi thi cấp tỉnh. Tuy nhiên trong quá trình bồi dưỡng, chúng tôi đã phân 
công mỗi thầy cô kèm cặp một học sinh, và chủ yếu là rèn luyện khả năng đánh máy 
của học sinh mà chưa đi vào những kỹ năng khác, cũng như chưa chú trọng bổ sung 
thêm phần kiến thức nâng cao cho học sinh. Kết quả là 4 học sinh trường tôi thi tiếng 
Anh qua mạng vòng thi cấp tỉnh chưa đạt giải. Trước thực trạng như vậy, tôi đã băn 
khoăn trăn trở để tìm ra những nguyên nhân, và hướng giải quyết vấn đề để có thể cải 
thiện tình hình.
2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến:
2.1. Công tác chọn đối tượng học sinh:
 Theo tôi, cái khó ở đây là chỗ học sinh vừa có kiến thức, học lực khá giỏi, 
khả năng nhận biết nhanh và đặc biệt là khả năng sử dụng máy vi tính và mạng 
phải thành thạo. Các yếu tố cần và đủ này phải luôn đi song hành với nhau. Một 
học sinh có kiến thức tiếng Anh tốt nhưng không quen sử dụng máy tính khi làm 
bài thi rất dễ bị phạm vi do sử dụng chuột máy tính không thành thạo dẫn tới lỗi 
bị thoát màn hình. Hay như trường hợp khác hai em học sinh trường tôi là Cao 
 3 19. 1214948624 Vũ Thị Hà 15.11.1998 11A2 890 30 phút
 20. 1214886333 Đinh Thị Mai 1.10.1998 11B9 830 29 phút 59 giây
 21. 1214925075 Nguyễn Thị Lan 12.7.1998 11A1 800 30 phút
 22. 1214886484 Vũ Thành Giang 18.9.1998 11B11 790 30 phút
 23. 1210099718 Phùng Quốc Việt 1.4.1998 11B9 680 30 phút
 24. 1213538328 Lê Thủy Tiên 12.10.1998 11B9 610 29 phút 59 giây
 25. 1213825694 Lều Quang Chuẩn 24.9.1998 11B11 490 30 phút
 Sau khi có kết quả thi tiếng Anh trên Internet cấp trường, chúng tôi tiếp tục 
tuyển chọn đội tuyển, bồi dưỡng dự thi cấp Tỉnh. Trong quá trình chọn lựa chúng tôi 
đã có một hình thức thống nhất như sau: Thông qua kết quả dự thi cấp trường để lựa 
chọn những em có thành tích xuất sắc với số điểm trên 1000 điểm. Trong quá trình 
chọn lựa tôi vẫn ưu tiên cho những học sinh được bồi dưỡng 2 đội tuyển, ví dụ như đội 
hùng biện tiếng Anh, hoặc đội tuyển học sinh giỏi văn hóa. Và đặc biệt may mắn là 
trường tôi có em Đinh Thảo Chi lớp 11B3 được chọn vào cả 3 đội tuyển.
 Vì vậy chúng tôi đã chọn lựa được đội tuyển để tham dự kỳ thi cấp tỉnh gồm có 
13 em như sau: 
 Kết quả thi cấp trường
 STT Số ID Họ và tên học sinh Ngày sinh Lớp
 Điểm Thời gian
 1. 9682138 Vũ Hoàng Việt 1.6.1998 11B11 1640 30 phút
 2. 1214893417 Vũ Thị Thùy Dương 10.11.1998 11B10 1510 25 phút 44 giây
 3. 1210003883 Nguyễn Ngọc Diễm 7.10.1998 11A1 1490 30 phút
 4. 1213818438 Đinh Thảo Chi 19.12.1998 11B3 1490 30 phút
 5. 1213779753 Nguyễn Thị M.Hằng 2.10.1998 11A1 1430 29 phút 59 giây
 6. 1214934278 Vũ Thị Kim Huế 11.7.1998 11B11 1380 30 phút
 7. 1210994062 Nguyễn Thị Ph.Thúy 15.6.1998 11B8 1350 24 phút 54 giây
 8. 1214883127 Bùi Thanh Tùng 6.6.1998 11A1 1280 29 phút 59 giây
 9. 1213527190 Bùi Thị Thu 22.9.1998 11B11 1260 29 phút 59 giây
 10. 1214888577 Nguyễn Thị Diệu 3.11.1998 11A1 1210 28 phút 9 giây
 11. 1213577546 Vũ Thị Huế 5.1.1998 11B11 1170 30 phút
 12. 1214910708 Vũ Huy Hoàng 7.10.1998 11A1 1150 30 phút
 13. 1213359910 Phạm Thị Thu Hoài 19.11.1998 11A1 1120 29 phút 2 giây
 Và sau khi có công văn của Sở Giáo Dục và Đào Tạo Nam Định thông báo số 
lượng học sinh lớp 11 được tham dự kỳ thi cấp tỉnh của mỗi trường THPT là 4 học 
sinh, tôi đã lấy ý kiến từ các thầy cô bộ môn và đặc biệt là bộ môn tiếng Anh để lựa 
chọn 4 học sinh xuất sắc nhất, có sự nhanh nhạy nhất, kiến thức vững vàng nhất và có 
 5 việc hướng dẫn học sinh sử dụng công nghệ thông tin cũng như các kỹ xảo trên 
máy tính.
 Trước hết, tôi hướng dẫn các em lập tài khoản trực tiếp trên website 
 Bản thân tôi luôn phải tự tìm hiểu trau dồi kiến thức không chỉ 
về chuyên môn Tiếng Anh mà còn cả về tin học để có thể giúp các em có kỹ 
năng nhất định trong sử dụng máy tính và có thể xử lý một số sự cố của máy 
tính, hoặc của mạng có thể gặp trong khi làm bài. Tôi nhắc học sinh nên sử dụng 
Google để tham khảo thêm thông tin, rất hữu ích cho việc học Tiếng Anh, đặc 
biệt là Google dịch để nghe phát âm và dịch nghĩa. Trên Internet còn có một số 
website học Tiếng Anh trực tuyến mà tôi cho là hữu ích và thường hướng dẫn 
học sinh tham khảo đó là trang  
www.hellochao.vn, www.tienganh123.com,...
 Không chỉ có vậy, ngay từ đầu tôi còn yêu cầu các em học sinh liên tục 
trao đổi với tôi qua facebook những thắc mắc, những câu mà các em còn lúng 
túng hay phần ngữ pháp nâng cao để giúp các em tiến bộ hơn.
 Hơn nữa, thực tế cho thấy kiến thức bài thi không gói gọn trong chương trình 
của mỗi khối lớp, hơn thế nữa kiến thức của khối 11 đôi khi không nằm trong chương 
trình lớp 11 mà có bài tập vượt qua kiến thức 12 hoặc thậm chí không có trong chương 
trình cấp THPT.
 Lấy ví dụ trong vòng tự luyện số 23, trong dạng bài “Defeat the goalkeeper” - 
Thủ môn bắt bóng có câu: “Take over” means:
 A. get control of B. look up C. look after D. look for
 Đáp án ở đây là A - Câu này thuộc phần ngữ pháp về cụm động từ trong sách 
giáo khoa lớp 12 bài 15.
 Hay một câu khác ở cùng vòng, đó là:
 “Please go.this report before we send it to the manager’s office.
 A. out B. off C. over D. away
 Đáp án ở đây là C - Câu này cũng thuộc phần ngữ pháp về cụm động từ trong 
sách giáo khoa lớp 12 bài 15.
 Hay một câu có trong sách giáo khoa tiếng Anh 12 – bài 15 – Women in society 
– tiết Speaking:
 Men are..at making decisions than women.
 7 lượng câu hỏi, và khi bước vào vòng thi chính thức các em sẽ giảm bớt đi nhiều lo 
lắng. Hơn nữa, mỗi ngày tôi đều yêu cầu các em thi thử chung một lần để các em học 
hỏi được những kiến thức của các bạn trong đội tuyển của mình, và giải đáp giúp nhau 
những phần kiến thức còn chưa hiểu rõ. Khi về nhà, các em sẽ thi thử và báo cáo kết 
quả thi thử qua facebook để tôi nắm được tình hình để có biện pháp bồi dưỡng thêm 
cho các em vào các buổi học sau.
e. Phân loại bài tập và hướng dẫn học sinh kỹ xảo làm bài:
 Đây là một phần vô cùng quan trọng cần hướng dẫn cho học sinh, và thường có 
8 dạng như sau:
 Dạng 1: Thủ môn bắt bóng - Defeat the goalkeeper
 Tôi hướng dẫn cho học sinh như sau: có 10 câu hỏi dạng trắc nghiệm lần lượt 
xuất hiện. Các em phải đưa ra câu trả lời của mình bằng cách click chuột vào 1 trong 4 
đáp án A, B, C hoặc D. Nếu lựa chọn của học sinh đúng thì bóng sẽ bay vào khung 
thành. Nếu lựa chọn của học sinh sai thì thủ môn sẽ đẩy được bóng ra ngoài . Thời 
gian làm bài cho phép là 20 phút. Đồng hồ đếm ngược trên góc phải màn hình sẽ thông 
báo thời gian làm bài còn lại.
+ Dạng 2: Chọn cặp tương ứng – Cool Pair Matching 
 Thông thường dạng bài tập này là kết hợp từ tiếng Anh và bức tranh tương ứng. 
Do đó sẽ có rất nhiều từ mới các em chưa được học, hoặc phải tự học thêm, khả năng 
sai cao vì thế HS cần bình tĩnh kết hợp, suy nghĩ, phán đoán và kết hợp suy luận, các 
em được quyền làm sai nhưng không quá 3 cặp từ. Tôi hướng dẫn học sinh mẹo làm ở 
đây là các em cần phải biết cách làm lựa chọn cặp nào mình biết làm trước, còn lại các 
từ không biết nghĩa phải loại trừ kết hợp các từ vừa làm sai để đưa ra phương án cuối 
cùng cho đúng.
 + Dạng 3: Giúp Gấu lấy mật – Find the Honey
 Tôi hướng dẫn học sinh sử dụng phím mũi tên để di chuyển, vượt qua 
chướng ngại vật bằng cách chọn đáp án đúng, hoặc điền chữ cái còn thiếu vào 
chỗ trống. Trên đường đi Gấu gặp chướng ngại vật là những ô có đặt dấu “?”. Để vượt 
chướng ngại vật các em phải trả lời các câu hỏi trong mỗi dấu “?” đó. Nếu trả lời đúng, 
Gấu sẽ tiếp tục được đi qua. Khi trả lời sai, ô chứa dấu “?” sẽ biến thành đá . Khi ấy, ta 
phải tìm đường khác để đưa Gấu đến được lọ mật ong. Trong trường hợp nhập sai câu 
trả lời, các em có quyền nhập lại bằng cách dùng phím "Backspace" hoặc "Delete" trên 
bàn phím để xóa câu trả lời cũ. Tuy nhiên học sinh cần lựa chọn cho chú Gấu đi theo 
 9 thừa. Ta có thể thay đổi sự lựa chọn của mình bằng cách click vào chữ cái khác. Chữ 
cái mà ta chọn trước đó sẽ trở lại vị trí cũ. Để xác nhận quyết định cuối cùng, ta cần 
phải click “Submit”. Phần thi này đòi hỏi học sinh phải có vốn từ vựng phong phú. 
Chính vì vậy, tôi luôn yêu cầu học sinh học hỏi nâng cao vốn từ vựng của mình không 
chỉ ở sách giáo khoa, ở chương trình THPT mà còn ở các giáo trình tiếng Anh khác 
nữa.
f. Hướng dẫn các mẹo làm bài cho học sinh trong vòng thi cấp tỉnh, và cấp quốc 
gia:
 Trong vòng thi cấp tỉnh hay cấp quốc gia, học sinh phải giải đề 200 câu, hoặc 
220 câu , và hệ thống các dạng bài rất đa dạng. Về cách làm bài, tôi hướng dẫn học 
sinh câu hỏi nào không làm được học sinh có thể bỏ qua và khi làm xong nếu còn thời 
gian hệ thống sẽ quay lại các câu mà các em chưa làm xong. Vì nếu các em không làm 
được các em nhấn nút bỏ qua thì sau đó các em mới còn cơ hội làm tiếp nếu còn thời 
gian; còn nếu các em không làm được các em chọn ngẫu nhiên một phương án để 
nhanh chóng tới câu hỏi khác thì các em sẽ không có cơ hội làm lại. Nhiều học sinh đã 
mắc phải lỗi này. Khi làm bài xong các em còn thời gian nhưng không còn câu hỏi để 
làm, điều này thật đáng tiếc.
 Không chỉ vậy, tôi còn hướng dẫn học sinh những kỹ xảo trên máy tính 
khi thi vòng thi các cấp như sau:
 + Các em nên kiểm tra máy đã đủ các ứng dụng chưa, đã cài đủ trình 
duyệt Fire Fox hay Google Chrome, Flash Player. Hãy thử máy của mình trước 
giờ thi bằng cách vào phần thi thử để thi, trong quá trình thi thử phải kiểm tra 
chất lượng của tai nghe, các phím trên bàn phím có kẹt không, phần listening có 
thấy âm thanh không vì có nhiều máy cài đặt sẵn phần mềm tự động download, 
khi đến phần âm thanh, máy sẽ báo download về, và như thế chúng ta sẽ không 
nghe thấy âm thanh. Hay là nhiều máy cài phần mềm diệt vi – rus hay một số 
phần mềm khác, khi thi kết nối mạng các phần mềm này đến lúc cần nâng cấp 
nên luôn hiện bảng đòi update, các em chưa quen sử dụng máy lạ nên lúng túng 
xử lí, có thể làm hỏng bài thi của mình. Một điều nữa là các em phải chắc chắn 
rằng các em đã tắt các phần mềm gõ Tiếng Việt.
 11