Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng bài tập bổ trợ chuyên môn, sửa chữa những sai lầm thường mắc kỹ thuật nhảy xa “ưỡn thân” cho học sinh lớp 11

 SỬ DỤNG BÀI TẬP BỔ TRỢ CHUYÊN MÔN, 
SỬA CHỮA NHỮNG SAI LẦM THƯỜNG MẮC 
 KỸ THUẬT NHẢY XA “ƯỠN THÂN”
 CHO HỌC SINH LỚP 11
 MÔN: THỂ DỤC MỤC LỤC
 Nội dung Trang
PHẦN I:Phần nội dung 1
I.Mở đầu1
A:Đặt vấn đề  1
B.Phương pháp tiến hành.. 2
*Cơ sở thực tiễn của sáng kiến  2
 a) Về cơ sở vật chất..2
 b) Về phương pháp giảng dạy nhảy xa của giáo viên nhà trường2
*Nhiệm vụ của sáng kiến  3
PHẦN II. GIAI QUYẾT VẤN ĐỀ3
A)Mục tiêu. 3
B)Nội dung và giải pháp  4
PHẦN III:KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ  16
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 18 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 SỬ DỤNG BÀI TẬP BỔ TRỢ CHUYÊN MÔN, SỬA CHỮA NHỮNG SAI 
 LẦM THƯỜNG MẮC KỸ THUẬT NHẢY XA “ƯỠN THÂN”
 CHO HỌC SINH LỚP 11
 PHẦN I: PHẦN NỘI DUNG
I - MỞ ĐẦU:
 A. ĐẶT VẤN ĐỀ:
 Đảng và nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm chăm sóc sức khoẻ nhân dân 
 nhằm phát triển chất lượng nguồn nhân lực. Trong văn kiện Đại hội Đảng toàn 
 quốc lần thứ 10 đã xác định: “Xây dựng chiến lược quốc gia về nâng cao sức 
 khoẻ, tầm vóc con người Việt Nam, tăng cường tuổi thọ và cải thiện chất lượng 
 giống nòi. Tăng cường thể lực của thanh niên Phát triển mạnh thể thao quần 
 chúng, thể thao nghiệp dư, trước hết là trong thanh niên, thiếu niên. Làm tốt 
 công tác giáo dục thể chất trong trường học...” GDTC là một loại hình giáo 
 dục nên nó là một quá trình giáo dục có tổ chức, có kế hoạch để truyền thụ 
 những tri thức, kỹ năng kỹ xảo từ thế hệ này cho thế hệ khác. Điều đó có 
 nghĩa là GDTC cũng như các loại hình giáo dục khác là quá trình sư phạm với 
 đặc điểm của nó (vai trò chủ đạo của nhà sư phạm, tổ chức hoạt động phù hợp 
 với học sinh). Giáo dục thể chất là một hình thức giáo dục có nội dung đặc 
 trưng là dạy học động tác và giáo dục tố chất vận động của con người. Trong 
 hệ thống giáo dục, nội dung đặc trưng của GDTC được gắn liền với trí dục, 
 đức dục, mỹ dục.... Vì vậy việc dạy và học Thể dục trong trường phổ thông 
 góp phần giữ gìn sức khoẻ, phát triển thể lực, nâng cao thể chất đáp ứng yêu 
 cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Từ đó ta thấy rằng 
 sức khỏe là vốn quý của mỗi con người. Tuổi trẻ học đường lớn lên trong môi 
 trường giáo dục tốt được học tập và trưởng thành không thể thiếu sức khỏe. Để 
 tuổi trẻ học đường luôn được rèn luyện nhằm có một thể chất cường tráng, dẻo 
 dai, tinh thần sảng khoái, lạc quan hài hòa toàn diện đáp ứng sự phát triển của 
 xã hội hiện nay thì công tác giáo dục học đường có ý nghĩa hết sức quan trọng.
 Trong chương trình giáo dục trung học phổ thông có rất nhiều môn thể thao 
 đã được đưa vào giảng dạy như: Đá cầu, Cầu lông, bóng chuyền nhất là điền 
 kinh. Tập luyện điền kinh không đòi hỏi các sân bãi dụng cụ phức tạp nên đã trở 
 thành môn thể thao cơ bản được đưa vào giảng dạy trong nhà trường với những nội 
 dung như: Chạy, Nhảy cao, Nhảy xaTừ khi chưa có hướng đổi mới phương pháp 
 dạy học, thì tất cả các môn học khác cũng như bộ môn thể dục thường dạy theo lối 
 cũ, giờ học đơn điệu, tẻ nhạt, giáo viên thiếu nhiệt tình, chưa năng động, dụng cụ 
 tập luyện thiếu, học sinh vận động quá ít, chưa tích cực năng động, chơi nhiều nên 
 chưa đạt yêu cầu lượng vận động cần thiết đối với lứa tuổi học sinh, thành tích 
 thấp. Điều này đã ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của cơ thể học sinh, chưa thúc 
 đẩy sự phát triển toàn diện ở các em, kết quả đạt được còn thấp, nó thể hiện rõ qua
 1 không là ba giai đoạn quan trọng rất cần thiết để hoàn thiện kỹ thuật, nâng cao hơn 
nữa thành tích nhảy xa cho học sinh nhà trường. Tóm lại, cơ sở vật chất dành cho 
giảng dạy giáo dục thể chất của nhà trường là tương đối đầy đủ. Tuy nhiên phương 
pháp sử dụng trong giảng dạy và huấn luyện giáo dục thể chất của giáo viên còn ít sử 
dụng các bài tập bổ trợ chuyên môn, sửa chữa kỹ thuật, đặc biệt là với nội dung 
nhảy xa ưỡn thân.
 Mục đích nghiên cứu của đề tài là Sử dụng bài tập bổ trợ chuyên môn, sủa 
chữa những sai lầm thường mắc kỹ thuật nhảy xa “ưỡn thân” cho học sinh 
lớp 11.
 Từ đó góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả giảng dạy cho học sinh.
 Nhiệm vụ của sáng kiến:
 *Nhiệm vụ 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn để đánh giá thực trạng việc sử dụng 
các bài tập bổ trợ chuyên môn trong giảng dạy giai đoạn chạy đà và giai đoạn bay 
trên không của kỹ thuật nhảy xa ưỡn thân.
 *Nhiệm vụ 2: Lựa chọn, ứng dụng và đánh giá hiệu quả một số bài tập bổ trợ 
chuyên môn, khắc phục những sai lầm thường mắc trong học tập kỹ thuật nhảy xa 
kiểu ưỡn thân cho học sinh.
 + Phương pháp nghiên cứu:
 - Đọc, phân tích và tổng hợp tài liệu tham khảo
 - Kiểm tra sư phạm.
 - Phương pháp toán học thống kê.
 II - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
 a. Mục tiêu:
 Qua tập luyện và thi đấu môn nhảy xa, ta thấy nhảy xa có tác dụng rất 
lớn như: Tăng cường và phát triển tố chất sức mạnh, sức mạnh tốc độ qua kỹ 
thuật chạy đà, giậm nhảy, tăng cường sự khéo léo qua kỹ thuật giai đoạn trên 
không. Sự phối hợp các giai đoạn kỹ thuật trong nhảy xa rất đa dạng và phức 
tạp, tính chất hoạt động của môn nhảy xa nói chung là dùng sức mạnh của 
một chân đưa trọng tâm cơ thể vượt qua một khoảng cách xa nhất, trong một 
khoảng thời gian ngắn. Hơn nữa, cơ sở để nâng cao thành tích và hoàn thiện 
kĩ thuật, thể lực của người tập nhảy xa phải dựa trên cơ sở tập luyện chạy thể 
lực và các môn thể thao khác. Trong nhảy xa biến đổi sinh lý trên cơ thể cũng 
tương tự như môn chạy cự li ngắn. Thông qua tập luyện nhảy xa tính linh 
hoạt của các quá trình thần kinh tăng lên rõ rệt, các cơ chủ yếu tham gia hoạt 
động có biểu hiện sức mạnh và tốc độ co duỗi lớn.
 - Để học sinh có thành tích tốt trong học tập thì người giáo viên giảng dạy 
trong một tiết học, một nội dung môn học phải thể hiện được ba mục đích cho
 3 chơi thi đấu để giờ học không đơn điệu, tẻ nhạt, tạo được sự ganh đua trong học 
tập.
 d) Thực hiện đánh giá kiểm tra thường xuyên.
 - Việc kiểm tra đánh giá thường xuyên giúp học sinh phấn đấu tập luyện, 
cũng thông qua đó giáo viên nắm được và điều chỉnh phương pháp giảng dạy cho 
phù hợp với từng học sinh, lựa chọn những học sinh có thành tích tốt để bồi dưỡng
 Ví dụ: Trong quá trình giảng dạy nhảy xa giáo viên có thể kiểm tra những nội 
dung như sau:
 + Kiểm tra bật xa tại chỗ
 + Kiểm tra kỉ thuật từng giai đoạn
 + Kiểm tra kỹ thuật từng kiểu nhảy.
 e) Hướng dẫn học sinh tập luyện ngoài giờ, bài tập về nhà.
 - Mỗi tuần học sinh chỉ được học 90 phút. Với thời gian đó cho dù giáo 
viên sử dụng phương pháp tích cực thì cũng chưa thúc đẩy thành tích của học 
sinh nâng lên rõ rệt nên người giáo viên cần hướng dẫn cho học sinh tập luyện 
ngoại khóa, bài tập ngoại khóa có thể sử dụng những bài tập đã học ở trường 
hoặc những bài tập khác để tập luyện.
 f) Tổ chức thi đấu thường xuyên, đôn đốc học sinh luyện tập, khích lệ, 
động viên.
 - Đối với lứa tuổi học sinh việc thi đấu là hết sức cần thiết. Thông qua thi 
đấu học sinh biết được kết quả học tập của mình để nỗ lực hơn trong học tập, tự 
tin trong cuộc sống, làm quen với tính thực dụng, thực tế. Giáo viên có thể sử 
dụng hình thức thi đấu vào cuối giờ học, cuối một nội dung học để thông qua đó 
đánh giá kết quả học tập của học sinh, phải luôn đôn đốc học sinh tập luyện 
trong và ngoài giờ, luôn động viên khích lệ kịp thời để các em tự tin phấn đấu 
đạt thành tích cao.
 * Quá trình v¾n dụng.
 Thông qua cơ sở lí luận, những điều kiện cần thiết trong giảng dạy áp dụng 
vào thực tiễn để nâng cao thành tích môn nhảy xa.
 a) Mục đích - yêu cầu:
 - Nhằm mục đích phát triển thể lực toàn diện cho học sinh, đặc biệt là phát 
triển sức mạnh của chân.
 - Phát hiện những học sinh có thành tích tốt để bồi dưỡng thi đấu.
 - Yêu cầu học sinh tích cực tập luyện, nắm vững kiến thức bài học, lắng nghe, 
quan sát giáo viên làm mẫu.
 b) Phương pháp giảng dạy.
 5 + Bước 2: Dựa vào các yêu cầu đối với các bài tập bổ trợ chuyên môn được 
lựa chọn, chúng tôi đã tham khảo nhiều tài liệu chuyên môn của nhà xuất bản Giáo 
dục; nhà xuất bản TDTT; các kết quả khảo sát công tác huấn luyện và giảng dạy ở 
một số trường học.
 Sau khi lựa chọn bài tập và tiến hành phỏng vấn các giáo viên và huấn luyện 
viên có chuyên môn trong lĩnh vực điền kinh. Chúng tôi đưa ra một số bài tập bổ 
trợ chuyên môn sau đây để đưa vào thực nghiệm.
 Nhóm bài tập bổ trợ kỹ thuật
 Bài t¾p 1: Tổ chức cho các em học sinh chạy tự do từ 10-15m (đối với Nữ) 
15-20m (đối với Nam) chạy lần lượt theo đường chạy đà qua ván giậm nhảy vào 
hố cát để chọn chân giậm nhảy, các em nhớ chân giậm nhảy. GV tổ chức cho cảc 
lớp tại chỗ mô phỏng động tác đưa đặt chân giậm nhảy và phối hợp giậm nhảy với 
tay và chân lăng. Đi bộ phối hợp 1-2-3 bước đà giậm nhảy đá lăng và đánh tay.
 Bài t¾p 2: Mô phỏng cách đặt chân lên vị trí giậm nhảy, phối hợp với lăng 
chân và đánh tay. Lúc đặt chân vào vị trí giậm nhảy, chân lăng bắt đầu chuyển đùi 
về trước - lên trên, không đưa chân quá sớm về trước. Đồng thời với việc lăng 
chân, hai tay được nâng ra trước, lên trên, tay bên chân giậm được nâng cao hơn để 
giữ thăng bằng.
 Bài t¾p 3: Đứng chân giậm nhảy trước (cách mép hố cát 0.8m đến 1.2 m) 
chân lăng đặt sau. Tạo đà và giậm nhảy vào hố cát (Chạm cát bằng cả hai chân). 
Khi tạo đà và giậm nhảy cần phối hợp với đánh mạnh hai tay từ trước -ra sau- về 
trước.
 Bài t¾p 4: Đứng trên cao "Cầu thăng bằng" hoặc ghế thể dục, giậm nhảy rơi 
xuống làm động tác ưỡn thân (miết đùi đẩy hông và gập thân).
 Bài t¾p 5: Vượt qua chướng ngại vật. Bài tập này được thực hiện với 3 - 5 bước 
đà. Bước cuối cùng thực hiện giậm nhảy qua sào và rơi xuống cát. Trong bài tập này 
vật chướng ngại (sào) buộc học sinh phải giậm và lăng chân mạnh, chân giậm sau khi 
duỗi thẳng phải thu lại khi qua rào, sau đó nâng chân lăng để rơi xuống đất bằng hai 
chân.
 Bài t¾p 6: Kết hợp đà ngẵn, đà trung bình giậm nhảy với bục thể dục làm 
động tác ưỡn thân, gập thân và với chân xa. mục đích của bài tập này là kết hợp 
chạy đà , giậm nhảy để tạo quỹ đạo bay lớn , tạo điều kiện dễ dàng tập luyện giai 
đoạn trên không, ưỡn thân và gập thân.
 Bài t¾p 7: Chạy đà kết hợp giậm nhảy 1 (hai chân hoặc một chân) lên bục 
thực hiện động tác ưỡn thân và tiếp đất.
 Bài t¾p 8: Thực hiện chạy đà trung bình và đà dài làm động tác giậm nhảy "ưỡn 
thân" vào trong hố cát (Giậm nhảy đúng ván)
 Nhóm bài tập phối hợp
 7 - Tại chỗ kết hợp đi thường, chạy 3 - 5 bước thực hiện mô phỏng động tác 
bước bộ trên không.
 - Phối hợp chạy đà 3 - 5 bước- giậm nhảy - bước bộ trên không (Có ván và 
không có ván thể dục hỗ trợ)
 - Chạy tăng tốc độ 30 - 40m từ 3 - 5 lần trên đường thẳng
 - Chạy đà hoàn chỉnh phối hợp giậm nhảy - bước bộ trên không với những 
dụng cụ hỗ trợ như ván tập thể dục, sào thấp, bóng treo làm chuẩn (Chú ý nhịp điệu 
4 bước cuối cùng)
 - Tập một số bài tập bổ trợ nhảy xa
 Tuần 2: Dạy kỹ thuật giai đoạn trên không, tiếp đất và hoàn thiện kỹ thuật
 - Tại chỗ kết hợp với đi, chạy mô phỏng phối hợp động tác nhảy xa ưỡn thân
 - Đứng trên độ cao 40 - 50cm mô phỏng động tác trên không và rơi xuống đất
 - Phối hợp với chạy đà từ cự li ngắn đến hoàn chỉnh thực hiện động tác ưỡn 
thân, có thể lúc đầu sử dụng dụng cụ hỗ trợ cho động tác
 - Tiếp tục chạy đà - giậm nhảy - trên không - tiếp đất hoàn thiện kĩ thuật ở 
mức độ vừa phải.
 - Sửa chữa các sai sót mà học sinh mắc phải (nếu sai sót ít thì sửa cá nhân, 
nếu sai nhiều thì sửa tập trung và có thể làm mẫu lại kĩ thuật, hướng dẫn lại)
 - Phối hợp chạy hoàn chỉnh 4 giai đoạn kĩ thuật, nâng cao thành tích
 - Giới thiệu một số điều luật thi đấu
 - Tiến hành kiểm tra thử bằng hình thức thi đấu giữa cá tổ, nhóm...Bồi dưỡng 
trạng thái kiểm tra thi đấu.
 Tuần 3: Kiểm tra và tổ chức thi đấu.
 - Phổ biến mục đích, yêu cầu của kiểm tra, thi đấu
 - Tiến hành tổ chức kiểm tra, thi đấu
 - Tổng kết và đánh giá kết quả học tập.
 Trên đây tôi chỉ giới thiệu phương pháp giảng dạy đối với nội dung của môn 
nhảy xa ưỡn thân trong từng tuần. Trong tuần có từng tiết cụ thể và kết hợp học 
lồng ghép với những bài tập bổ trợ theo phân phối chương trình. Do vậy trong từng 
tiết dạy giáo viên cần phải sắp xếp từng nội dung cho hợp lí theo những nguyên tắc 
chung, đảm bảo lượng vận động sao cho tiết dạy đạt hiệu quả cao nhất.
 Kết quả: Thực trạng việc tiếp thu kỹ thuật nhảy xa kiểu “ưỡn thân” của học sinh 
lớp 11 Trường THPT Đặng Thúc Hứa, trong quá trình giảng dạy tôi đã tích cực lồng
 9